Cała prawda o NLP

Od jakiegoś czasu coraz głośniej jest w Polsce o NLP czyli Neurolingwistycznym Programowaniu. Pewien popularny tygodnik jakiś czas temu opublikował materiał przedstawiający NLP jako sztukę wrednej i perfidnej manipulacji, dokonywanej przez podłych i niemoralnych uwodzicieli. Taki odpowiednik „pigułki gwałtu” albo „wirus umysłu” służący zniewalaniu… Wizja dla jednych przerażająca a dla innych kusząca… Poniekąd z tego typu działaniami, polegającymi na manipulacji czy mówiąc ładniej wywieraniu wpływu mamy do czynienia ciągle. Komu z nas nie zdarzyło się nigdy po zakupie zastanawiać „na jaką ja to cholerę kupiłem?” albo zastanawiać jak to się dzieje, że ten facet został ministrem…. A drugiej strony- która żona nie chciałaby umieć nakłonić męża do kupna np. futra a który z kolei mąż nie chciałby żeby jego żona mówiła (szczerze) „oczywiście idź z kolegami na piwo”. Albo umieć skłonić dzieci by wolały odrabiać lekcje niż grać na komputerze… Trudno powiedzieć- wizja bardziej przerażająca czy pociągająca. Tylko czy do końca prawdziwa? Czym właściwie jest owo coraz słynniejsze NLP? Co znaczy termin NLP czyli neurolingwistyczne programowanie? Sam termin pochodzi z lat 70 ubiegłego wieku. Spektakularne sukcesy terapeutów pracujących przy pomocy kompletnie różnych metod skłoniły dwóch badaczy: Grindera i Bandlera do poszukiwania wspólnej wszystkim terapeutom cechy. Tego „czegoś’, co sprawia, że ich klienci zmieniają swoje przekonania i wzorce reagowania, a co za tym idzie, życie. Skupili się przy tym nie na teorii według której działa terapeuta a na strukturze czyli jak działa. Nie co ale jak. Dało to podstawy dwóch bardzo ważnych elementów NLP czyli techniki nazwanej potem „modelowaniem” i pracy na strukturze. Trzecią osobą która przyczyniła się do powstania NLP był Gregory Bateson, brytyjski antropologa i pisarz zajmujący się komunikacją i teorią systemów Studia nad metodami terapeutycznymi (całkowicie różnymi) Fritza Perlsa, Virginii Satir i Miltona H. Eriksona pozwoliły opracować szereg technik niezwykle skutecznych przy uzyskiwaniu indywidualnych zmian osobowości. Kompleksowa metoda szybkiej i łatwej zmiany nieskutecznych wzorców zachowań oraz zastępowania ich bardziej efektywnymi znana jest obecnie jako NLP. Neuro odnosi się do naszych neurologicznych procesów postrzegania zmysłowego, czucia, emocji i zachowania. Nasza neurologia decyduje zarówno o odbiorze bodźców ze świata zewnętrznego jak i o reakcji na nie, fizjologicznych zmianach jakie możemy łatwo zaobserwować. Nasze ciało i umysł są na tym poziomie nierozerwalnie połączone. Lingwistyczny związany jest z tym jak do porządkowania naszych myśli, obrazu świata i komunikacji używamy języka. Programowanie zaś oznacza możliwość świadomej organizacji tego co zazwyczaj robimy nieświadomie- naszych przekonań, obrazu rzeczywistości i zachowań. NLP przy tym skupia się nie na treści a na strukturze naszego subiektywnego doświadczenia. Bada tą strukturę, sposób w jaki organizujemy nasze doświadczenie, to co widzimy, słyszymy i czujemy i jak filtrujemy i zniekształcamy odbierane sygnały. Bada również nasze, świadome i nieświadome, reakcje, zachowania, sposoby i strategie komunikacji. Zdefiniowanie NLP jest rzeczą bardzo trudną i właściwie każdy podałby nieco inna własną definicję. Osobiście określiłbym NLP jako sztukę i naukę uzyskiwania zmiany siebie oraz proces edukacji umożliwiającej nabycie pożądanych cech, przekonań, umiejętności prowadzący do określonego wcześniej celu. Jak działa NLP Autorzy podręczników i trenerzy neurolingwistycznego programowania twierdza, że jakość życia zależy od naszych przekonań i nawykowego sposobu reakcji na problemy. Przekonania kształtują nasze wybory i decyzje o podjęciu bądź zaniechaniu jakiegoś kroku. Styl reakcji wyznacza praktykę radzenia sobie z kłopotami dnia codziennego i potężnymi życiowymi wyzwaniami. Możesz zmienić swoje przekonania i reakcje zarówno nabyte bardzo dawno, przypuszczalnie jeszcze w dzieciństwie, a także to, co pojawiło się niedawno. Techniki NLP polegają na ćwiczeniach wyobraźni, pracy z przekonaniami, nieświadomością i wykorzystaniu emocji do usunięcia starych i utrwalenia nowych wzorców. Jest to swego rodzaju trening mózgu, przyzwyczajonego do jednego stylu funkcjonowania i przestawienia go na nowe, bardziej pożądane tory. Przy czym w odróżnieniu od psychoterapii i w ogóle psychologii NLP nie zajmuje się problemem, a rozwiązaniem. Czyli zamiast zwracać się w przeszłość i szukać przyczyny negatywnego wzorca skupia się na pożądanym rezultacie, zachowaniu i na tym jak go uzyskać. Jest to nota bene strategia stosowana przez odnoszących sukcesy biznesmenów, którą jak się okazuje można z powodzeniem przenieść na wszelkie dziedziny życia i której badanie było również jednym ze źródeł NLP. Dlatego też wielu trenerów NLP również prowadzących z klientami pracę terapeutyczną podkreśla, że NLP nie jest terapią, a raczej edukacją, podejściem praktycznym. Główne założenia NLP 1.Mapa nie jest terenem Wiele osób myli swoje osobiste przekonania na temat świata z rzeczywistością. Zmieniając swoje przekonania można łatwiej zmienić siebie i świat. Z docierającej do nas ogromnej ilości informacji każdy dokonuje nieświadomej selekcji filtrowania i zniekształcania, tworząc w ten sposób swoja „mapę rzeczywistości”. Kiedy czytasz słowo „pies” w Twoim umyśle może pojawić się obraz jakiegoś psa. Zapewne inny niż mój. Dla jednej osoby jest to pekińczyk dla kogoś innego owczarek. Botanik i drwal inaczej widzą las. A jeszcze inaczej zbieracz grzybów. Każda mapa pokazuje tylko wycinek rzeczywistości służy innemu celowi i doprowadzi nas gdzie indziej. Zmieniając naszą mapę możemy zmieniać rezultaty naszych poczynań. 2.Doświadczenie ma swoją strukturę Sposób zapamiętywania doświadczenia stanowi o jakości jego przeżywania. Zmieniając myślenie o tym doświadczeniu zmieniamy jego jakość. Zmienić doświadczenie możemy poprzez zmianę jego struktury- zmieniając submodalności naszego doświadczenia. Zmieniając ton, nasilenie i tempo głosu wewnętrznego, wielkość, kolorystykę, położenie i inne właściwości obrazów i kinestetykę czyli odczucia w ciele. 3.Co jeden człowiek potrafi tego inny może się nauczyć. Jeśli ktoś potrafi osiągnąć coś w swojej dziedzinie, każdy może powtórzyć ten sukces w sferze, która go interesuje. Jeśli możliwa jest determinacja doprowadzająca np. do zostania mistrzem świata w skoku w dal, możliwe jest także napisanie bestsellera. Wszystko jest kwestią poziomu determinacji i odpowiedniej strategii. Strategie mówią, jak organizujesz swoje myśli i zachowania, aby rozwiązać jakieś zadanie. Bardzo ważne w tworzeniu i realizowaniu strategii są odpowiednie przekonania. Jeżeli posiadasz przekonanie, że coś jest dla Ciebie niemożliwe to stosować będziesz strategie które to uniemożliwią. Najważniejszą techniką pozwalającą opanować odpowiednie strategie i umiejętności jest modelowanie. 4.Umysł i ciało są elementami tego samego systemu Myśli stale wpływają na stan napięcia mięśni, oddech, uczucia, a te z kolei oddziałują na myśli. Kiedy nauczymy się zmieniać jeden z tych elementów, to znaczy, że potrafimy również zmieniać pozostałe. Występuje tu sprzężenie zwrotne o którym możesz łatwo się przekonać jeżeli przerwiesz na chwile lekturę i staniesz ze spuszczone głową, zwieszonymi ramionami, w pozycji typowej dla depresji…. A po chwili wyprostujesz się uniesiesz głowę, wypchniesz do przodu klatkę piersiową, biorąc głęboki oddech….. Prawda, że teraz musiałbyś mocno próbować czuć się źle? 5.Ludzie posiadają cały potencjał, jakiego potrzebują Jesteśmy w stanie osiągnąć wszystko, czego pragniemy, jest to tylko kwestią uruchomienia naszych ukrytych lub nieuświadomionych zasobów. 6.Nie można się nie komunikować Podstawą naszego życia jest komunikacja. Nasze relacje zależą w równym stopniu od tego co mówimy, jak i od komunikatów pozawerbalnych: ruchów ciała, mimiki, tonu głosu. Nauczenie się dobrych wzorców komunikacji jest niezbędne do harmonijnego funkcjonowania w kontakcie ze sobą i w relacjach z innymi. Podstawową technika służącą skutecznej komunikacji jest dopasowanie czyli włączenie się do modelu świata drugiej osoby. Może następować zarówno na poziomie idei i przekonań jak zachowań werbalnych i niewerbalnych. 7.Znaczenie mojego komunikatu to odpowiedź, jaką otrzymuję To co mówimy i robimy jest odbierane przez innych za pomocą ich mentalnych map świata, filtrów powodujących uproszczenia i inne zniekształcenia. Gdy ktoś usłyszy coś innego niż to, co mieliśmy na myśli, znaczy , że komunikat był nieczytelny, bądź zawierał treści nie do końca uświadamiane sobie przez nadawcę tak samo posiadającego swoje filtry powodujące zniekształcenia odbieranego i nadawanego komunikatu. Każda reakcja na mój komunikat jest informacja zwrotną. 8.W każdym zachowaniu tkwią dobre intencje Każde raniące, bolesne, a nawet bezmyślne zachowanie ma u swych korzeni pozytywny cel. Krzyk-by zostać dostrzeżonym. Uderzenie-by obronić się przed niebezpieczeństwem. Ukrywanie-by poczuć się bezpiecznie. Przynajmniej raz w przeszłości przyniosło pozytywny, zamierzony efekt. Zamiast wybaczać czy potępiać takie zachowanie, można oddzielić je od dobrych intencji i pozwolić by do tych samych intencji dołączyć nowe, ulepszone, bardziej pozytywne zachowania. Co innego możesz zrobić by osiągnąć ten sam efekt? 9.Ludzie zawsze dokonują najlepszych z dostępnych im wyborów Ludzie zachowują się w określony sposób nie dlatego, że są źli czy bezmyślni. Po prostu dokonują najlepszego z dostępnych wyborów w danej sytuacji, mając dostępne takie a nie inne informacje i takie a nie inne zasoby. Dlatego też NLP pyta- co daje Ci takie zachowanie? Jak możesz osiągnąć ten efekt w sposób bardziej ekologiczny? 10.Jeżeli to co robisz nie działa, rób coś innego Jeżeli zawsze robisz to, co zawsze robiłeś- zawsze będziesz dostawać to, co dotąd dostawałeś. Jeżeli chcesz czegoś nowego-zrób coś nowego. Autor: Piotr Krupa www.corporate-wellness.pl