Odkrycie z tej ziemi - Dinozaury z Krasiejowa

Michał Toczyski | Portal popularnonaukowy | Warto wiedzieć więcej
Krasiejów to gratka dla naukowców, bo zachowały się tu niezwykle liczne szczątki gadów i płazów, odkryto także kości dotychczas nieznanego dinozaura, nazwanego przez naukowców „Silesaurus opolensis”. Do użytku został oddany pierwszy pawilon wystawienniczy nad wykopaliskami w Krasiejowie.
Pawilon zbudowany z betonu i szkła to dopiero pierwszy etap zagospodarowania terenu, na którym znajdują się najstarsze w Europie skamieniałości paleontologicznych gadów.

Trochę historii
Dzięki bogatym pokładom iłów kajprowych Krasiejów zasłynął kiedyś z produkowanej tutaj i będącej synonimem jakości i trwałości cegły. Po wojnie cegielnię strawił ogień, a później zaczęto ksploatować kopalnię odkrywkową dla produkcji cementu. W latach osiemdziesiątych ówczesny licealista Krzysztof Spałek (obecnie dr Uniwersytetu Opolskiego) odkrył w gliniastym podłożu skamieniałości i przekazał je Uniwersytetowi Wrocławskiemu. Niezależnie od niego dr Robert Niedźwiedzki z Uniwersytetu Wrocławskiego przyjechał do Krasiejowa w celach badawczych, znalazł kości i powiadomił o odkryciu prof Jerzego Dzika. To dzięki niemu w 1993 roku do Krasiejowa przyjechał prof Jerzy Dzik z Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Tak wspomina dzień, w którym rozpoczęła się jego największa naukowa przygoda: „Wspiąłem się do szczytu ściany. Jedna z owalnych w przekroju kości sterczała ze skały. Oczyściłem młotkiem jej otoczenie i osłupiałem. Była to nosowa część czaszki dużego gada. Tego jeszcze w Polsce nie było!”

Wykopaliska
Eksploatacja kopalni pozostawiła po sobie ślad w postaci olbrzymiej niecki o powierzchni prawie 30 hektarów. Maszyny górnicze odsłoniły prehistoryczne pokłady geologiczne. W ich warstwach zastygła historia ewolucji. W stanowiących kiedyś ujście wielkiej rzeki okolicach dzisiejszego Krasiejowa latami gromadziły się szczątki roślin i zwierząt - w tym lądowych i słodkowodnych kręgowców z ery mezozoicznej.
Miejsce odkryć paleontologicznych coraz częściej odwiedzali naukowcy, którzy od 2000 roku podjęli tutaj systematyczne prace wykopaliskowe. Wydobycie zaledwie niewielkiej części zasobów wielkiego cmentarzyska zwierząt sprzed 230 milionów lat pozwoliło stwierdzić obecność gadów i płazów z epoki poprzedzającej czasy dominacji dinozaurów.

Od roku 2002 nadzór merytoryczny nad stanowiskiem przejęli pracownicy Katedry Biosystematyki Uniwersytetu Opolskiego.

Dinozaury
Na zlecenie Instytutu Paleobiologii PAN rzeźbiarka Marta Szubert odtworzyła wygląd zidentyfikowanych w Krasiejowie zwierząt. Wykonane w naturalnej wielkości rekonstrukcje poszczególnych okazów można oglądać w gmachu Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, a konkretnie - w Muzeum Ewolucji. Są wśród nich: metopozaur (Metoposaurus diagnosticus krasiejowensis) - płaz wodny o długości około 2 metrów, fitozaur (Paleorhinus arenaceus) - podobny do dzisiejszych krokodyli indyjskich 3,5-metrowy gad wodny, cyklotozaur (Cyclotosaurus) - płaz wodny o długości 3 metrów, aetozaur (Stagonolepis) - 3 i półmetrowy gad lądowy, silezaur (Silesaurus opolensis) - gatunek odkryty w Krasiejowie, niewielki dinozaur o długo.ci 1,5 metra oraz teratozaur (Teratosaurus) - najpokaźniejszy, bo mający około 4 metry długości drapieżnik lądowy.

Pawilon Paleontologiczny
Pawilon Paleontologiczny w Krasiejowie jest miejscem badawczo-wystawienniczym. Budynek jest oparty o skarpę kopalni odkrywkowej, a pod jej szklaną podłogą można podziwiać największe w Europie nagromadzenie szczątków mezozoicznych gadów i płazów. Złoże jest w pierwotnym położeniu w jakim zastygło 220 mln. lat temu. Obserwację znajdujących się tu eksponatów ułatwia rampa od południowej strony pawilonu. Pawilon jest pierwszą inwestycją Stowarzyszenia Dinopark powołanego przez samorządy gminy Ozimek i Kolonowskie wspólnie z Województwem Opolskim celem kompleksowego zagospodarowania odkryć paleontologicznych dla potrzeb nauki, oświaty i turystyki.

Docelowo planuje się stworzenie na tym terenie największej atrakcji turystycznej Opolszczyzny - Dinoparku. ---

Autorem artykułu jest arcus

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Dodaj nową odpowiedź

Zawartość pola nie będzie udostępniana publicznie.
  • Image links with 'rel="lightbox"' in the <a> tag will appear in a Lightbox when clicked on.
  • Image links from G2 are formatted for use with Lightbox2
  • Image links with 'rel="lightshow"' in the <a> tag will appear in a Lightbox slideshow when clicked on.
  • Links to HTML content with 'rel="lightframe"' in the <a> tag will appear in a Lightbox when clicked on.
  • Links to video content with 'rel="lightvideo"' in the <a> tag will appear in a Lightbox when clicked on.
  • Links to inline or modal content with 'rel="lightmodal"' in the <a> tag will appear in a Lightbox when clicked on.
  • Use to create page breaks.

Więcej informacji na temat formatowania

CAPTCHA
Przepisz cyfry i litery z obrazka. Stanowi to zabezpieczenie przed spamem. Jeśli znaki są nieczytelne, kliknij ikonę odświeżenia obrazka (dwie strzałki nad ikoną głośnika).