Piramida Cheopsa

Piramida Cheopsa oraz stojące obok niej piramidy Chefrena i Mykerinosa to najbardziej znany zespół piramid. Obok piramidy Chefrena postawiono monumentalny pomnik sfinksa. Piramida Cheopsa, Wielka Piramida - egipska piramida, znajdująca się w Gizie nieopodal Kairu, wzniesiona ok. 2560 r. p.n.e. prawdopodobnie wg projektu Hemona, będąca częścią nekropolii memfickiej, według powszechnie akceptowanej przez środowiska naukowe teorii stanowiąca w starożytności miejsce pochówku faraona Cheopsa (eg. Chufu). Największa z piramid, piramida Cheopsa, uznana została przez starożytnych Greków za jeden z Siedmiu Cudów Świata. Postawiona została na sztucznie wyrównanym terenie (zmierzone różnice poziomu wynoszą do 2,0 cm). Piramida zorientowana jest zgodnie z kierunkami świata. Boki jej są zwrócone dokładnie na północ, południe, wschód i zachód. Wielkie bloki kamienne, ważące po 2,5 tony (największe nawet około 15,0 t) zostały ustawione z wielką precyzją. Cała budowla składa się z ponad 2,3 mln takich bloków. Obłożona delikatnym wapieniem z Tury. Niestety z tej obudowy już nic nie zostało. Ścięty wierzchołek piramidy spowodował, że jej wysokość zmalała do około 137,0 m.
Konstrukcja piramidy
Wejście do piramidy znajduje się w północnej ścianie, nie na jej osi, lecz przesunięte około 7 metrów na wschód, na wysokości 17 metrów od poziomu gruntu. Od wejścia prowadzi Korytarz Zstępujący o wymiarach 114 cm x 119 cm, opadając w dół pod kątem 26°31. Prowadzi on 105 m, poprzez masyw piramidy oraz skałę podłoża, do dalszej poziomej części korytarza wiodąc około 8,8 m do komory położnej głęboko w skale macierzystej około 27,5 m poniżej poziomu gruntu, o wymiarach 14 m (wsch. - zach.)x 8,25 m x 3,5 m. Komora ta jest pomieszczeniem niedokończonym o nierównych ścianach i podłodze. W jej południowej ścianie, na przeciwko wejścia, znajduje się otwór drzwiowy, prowadzący do ślepo zakończonego korytarza również pozostawionego przez budowniczych w stanie nieukończonym. Prawdopodobnie porzucenie planu wykorzystania komory jako komory grobowej nastąpiło w chwili gdy część nadziemna piramidy zaczynała być właśnie wznoszona. Spowodowało to zmianę planu budowy całej piramidy. Wykorzystano 18 metrową część Korytarza Zstępującego i zaczęto drążyć - w masywie piramidy, w suficie Korytarza Zstępującego - Korytarz Wstępujący o długości 39 metrów, o przekroju takim jak Korytarz Zstępujący i kącie wznoszenia 26°20. Po pogrzebie króla wejście do Korytarza Wstępujacego zostało zamaskowane kamienna płytą o kształcie i kolorze pozostałych płyt sufitu Korytarza Zstępującego. Poprzez poziomy pasaż na jego końcu, o wysokości zaledwie 114 cm i nierównej powierzchni posadzki dochodzi się do komory zwanej Komorą Królowej, położonej dokładnie w centrum piramidy. Tu także prace nie zostały doprowadzone do końca. Świadczą o tym nierówności posadzki i brak wyłożenia jej kamieniem lepszego gatunku. Komora ta o wymiarach 5,74 m (oś pn. - pd.) x 5,23 m przykryta jest stropem namiotowym, którego szczyt znajduje się na wysokości 6,22 m. We wschodniej ścianie komory znajduje się nisza o wspornikowych ścianach bocznych o wymiarach 4,67 m x 1,57 m (u podstawy), głęboka na 104 cm. W południowej i północnej ścianie komory znajdują się prostokątne otwory prowadzące do kanałów, które nie maja ujść na zewnątrz piramidy. Północny kanał wiedzie najpierw poziomo na długości 193 cm, po czym załamuje się w górę pod kątem 37°28, południowy wiedzie poziomo na długości 203 cm, po czym załamuje się pod kątem 38°28. Prawdopodobnie po wykonaniu Korytarza Wstępującego, pasażu i komory zwanej Komorą Królowej również nastąpiła zmiana planu budowy, w wyniku której nastąpiła dalsza rozbudowa korytarzy w piramidzie. Powstały wewnątrz piramidy dwa niezwykłe pomieszczenia. Wielka Galeria oraz Komora Króla. Istnieje pogląd, mówiący, że Wielka Galeria była wykonana zgodnie z planem w czasie realizacji drugiej części budowy piramidy, i stanowiła pomieszczenie, w którym zostały zmagazynowane potężne granitowe bloki, użyte po pogrzebie jako zasuwy blokujące wejście do Korytarza Wstępującego. Wielka Galeria została skonstruowana jako przedłużenie Korytarza Wstępującego. Jej długość wynosi 46,63 m, a wysokość 8,53 m. Gładkie ściany z wypolerowanego wapienia wznoszą się na wysokość 2,28 m. Ponad tym poziomem kolejnych siedem warstw bloków skalnych zostało wysuniętych ku środkowi o 7,5 cm każdy, tworząc strop wspornikowy. W trzeciej warstwie wysuniętych bloków, po obu stronach Galerii, budowniczowie wykuli występy, przy dolnej krawędzi bloków, biegnące wzdłuż całej Galerii. U najwyższej warstwy bloków, sufit Galerii o szerkości 104 cm tworzą skośnie położone płyty kamienia, ułożone pod kątem nieco ostrzejszym niż kąt wznoszenia się Galerii. W ten sposób każda z płyt posiada własny "zaczep" na ostatniej warstwie ścian Galerii, co umożliwiło zmniejszenie nacisku stropu całej Galerii u jej dolnej, początkowej części. Wzdłuż całej Galerii, po jej obu stronach, przy posadzce ciągną się dwie rampy o wymiarach 61 cm wysokości i 50 cm szerokości. Pomiędzy rampami przestrzeń posadzki ma taką samą szerokość jak strop tj. 104 cm. W ścianach przy poziomie ramp znajduje się 56 otworów (po 27 z każdej strony + po jednym w wysokim stopniu u góry Galerii), prawdopodobnie gniazda belek, na których skonstruowano z desek podłogę, łączącą Korytarz Wstępujący z Wielką Galerią, jednoczęśnie zakrywającą przeście do Komory Królowej. W miejscu łączenia się Korytarza Wstępującego z Galerią znajduje się szyb, niegdyś zamaskowany blokiem kamiennym - pierwszym zaczynającym rampę wzdłuż Galerii po jej zachodniej stronie - o takim samym wyglądzie jak pozostałe bloki rampy. Szyb częściowo pionowy, a częściowo zmieniający kąt opadania, łączący się z przedłużeniem Korytarza Zstępującego w jego części prowadzącej poprzez skały podłoża, prowadzący do komory pod piramidą. Wielka Galeria kończy się wysokim stopniem, po przekroczeniu którego otwiera się długi i wąski pasaż, prowadzący od Komory Króla. Pasaż ten w jednej trzeciej swej długości ma podwyższony sufit i zwiększoną szerokość, tworząc przedsionek o ścianach południowej, wschodniej i zachodniej wykonanych z czerwonego granitu. W ścianach wschodniej i zachodniej przedsionka wykute są po cztery szerokie bruzdy - trzy z nich, sięgające od podłogi po sufit, a czwarta sięgająca sufitu przedsionka, stanowiły niegdyś prowadnice granitowych zasów, opuszczanych przy pomocy lin i okrąglaków, zainstalowanych w półokrągłych wycieciach - zagłębieniach, widniejacych do dziś w zachodniej ścianie przy samym suficie przedsionka. W ścianie południowej widnieją cztery kanały przez, które przewleczono liny. W poprzek przedsionka, wpuszczone w pary bruzd nadal tkwią dwie płyty granitowych zasów. Komora Króla o wymiarach 10,56 m (oś wsch. - zach.) x 5,23 m x 5,81 m, zbudowana jest w całości z granitu. W ścianach północnej i południowej, na wysokości około jednego metra od posadzki znajduja się wyloty prostokątnych kanałów. Kanały te - odmiennie od tych w Komorze Królowej - mają wyloty na zewnątrz piramidy. Kanał północny wznosi się pod kątem 31°, a południowy pod kątem 45°. W komorze znajduje się granitowy sarkofag, obecnie noszący ślady licznych uszkodzeń, pozbawiony pokrywy. Jego wymiar jest o 2 cm szerszy od prześwitu Korytarza Wstępującego, co wskazuje na to, że umieszczono go w komorze w czasie budowy piramidy. Niezwykłym rozwiązaniem architektonicznym jest konstrukcja stropu Komory Króla. Sufit komory stanowi dziewięć płyt granitu o łącznej wadze około 400 ton. Nad nimi znajduje się pięć zamkniętych pomieszczeń - przestrzeni. Cztery z nich o sufitach płaskich i piątej, najwyższej o stropie namiotowym. Konstrukcja ta miała na celu możliwie jak największe odciążenia stropu samej Komory Króla, zabezpieczając komorę grobową przed zawaleniem w wyniku nacisku masy skał budulca piramidy.

Dane techniczne
Wymiary po wybudowaniu:
- wysokość do wierzchołka - 146,73 m
- długości boków:
- zachodni - 230 m 35,9 cm
- wschodni - 230 m 39,2 cm
- północny - 230 m 25,5 cm
- południowy - 230 m 45,3 cm
- kąt nachylenia ścian bocznych - 51°52
- stosunek sumy dwóch boków do wysokości jest dobrym przybliżeniem liczby Pi

Budowa piramidy
O budowie piramidy pisał już Herodot: Cheops na wystawienie piramidy potrzebował dwudziestu lat. Wszystkim Egipcjanom kazał na siebie pracować. Jednym rozporządzono z łomów kamienia w górach arabskich włóczyć skały do Nilu, innym sprowadzone na łodziach przez rzekę kazał odbierać. Pracowało tak bez przerwy do stu tysięcy ludzi. Budowano zaś piramidę w kształt schodów..

Źródło: Wikipedia (na licencji GNU FDL)
---
Autorem artykułu jest Tomasz Biegański